Trẻ bị đau bụng đi ngoài là dấu hiệu cho thấy trẻ đã mắc một số bệnh về đường tiêu hóa hoặc do ngộ độc thức ăn. Mẹ cần phân biệt được nguyên nhân khiến trẻ bị đau bụng đi ngoài để có phương pháp điều trị hiệu quả, tránh những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ.
Trẻ bị đau bụng đi ngoài – Nguyên nhân và cách điều trị
Trẻ bị đau bụng đi ngoài là dấu hiệu cho thấy trẻ đã mắc một số bệnh về đường tiêu hóa
1.Dấu hiệu trẻ bị đau bụng đi ngoài
- Trẻ bị đau bụng quằn quại, tiêu chảy nhiều lần, phân tóe nước
- Có thể bị nôn trớ và sốt
- Bị nhẹ không bị mất nước và sốt cao, có thể điều trị tại nhà
Chú ý: Nếu trẻ bị đau bụng đi ngoài có triệu chứng sốt cao trên 39 độ C, đi ngoài 10 – 15 phút/lần, hiện tượng phân lỏng có nhầy, nôn liên tục nên đưa các bé đến cơ sở y tế để được thăm khám vì có thể đây là triệu chứng của tiêu chảy cấp.
2.Nguyên nhân trẻ bị đau bụng đi ngoài
- Viêm ruột thừa: được biểu hiện bằng các triệu chứng trẻ bị đau bụng đi ngoài ở hố chậu phải, cơn đau liên tục và tăng dần, kèm theo buồn nôn, sốt nhẹ. Với trẻ dưới 2 tuổi còn có thể gặp các triệu chứng như nôn trớ, quấy khóc, mặt lờ đờ, xanh tái.
Việc chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ nhỏ thường gặp nhiều trở ngại hơn do các triệu chứng không điển hình và đôi khi là do bé quá đau nên không chịu hợp tác. Ba mẹ cần hết sức bình tĩnh hỗ trợ bác sĩ hỏi bệnh và thăm khám một cách thuận lợi nhất, tránh để chậm trễ dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như thủng ruột thừa hay viêm màng bụng.
- Lồng ruột: thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, nhất là các bé hơi bụ bẫm, tỉ lệ mắc bệnh ở các bé trai cao hơn bé gái. Lồng ruột được biểu hiện qua các triệu chứng như đau bụng từng cơn, trong mỗi cơn đau trẻ đều khóc thét, uốn người, có khi nôn hoặc đi ngoài ra máu.
- Thoát vị bị nghẽn: Triệu chứng của bệnh này ngoài cơn đau bụng còn có thế xuất hiện nôn, bí trung và đại tiện. Nếu không được phát hiện kịp thời rất có thể dẫn đến hoại tử đoạn ruột bị nghẽn.
- Tắc ruột: Đau bụng cấp còn có thể xuất phát từ lý do tắc ruột, với các triệu chứng như nôn ra thức ăn, có mật xanh, mật vàng, bụng chướng.
Đau bụng cấp nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời (thường bằng cách phẫu thuật) sẽ có nguy cơ đe dọa đến tính mạng của trẻ. May thay, tỉ lệ những ca bệnh này là không nhiều. Tuy nhiên ba mẹ vẫn phải cảnh giác tối đa và cần đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất ngay khi bé có những triệu chứng như trên.
Trẻ bị đau bụng đi ngoài do ngộ độc thức ăn
Ngộ độc thức ăn là một trong những nguyên nhân mà ba mẹ thường nghĩ đến đầu tiên mỗi khi bé đau bụng, đầy bụng. Triệu chứng điển hình trẻ bị đau bụng đi ngoài do ngộ độc thức ăn là kèm theo nôn, tiêu chảy, có khi phân lẫn máu.
Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn còn có thế khiến bé sốt và ớn lạnh. Trong trường hợp này, trước tiên, ba mẹ phải cho bé uống thật nhiều nước, ăn những thực phẩm lỏng như cháo, súp để tránh mất nước.
Tùy vào diễn biến của trẻ bị đau bụng đi ngoài và mức độ nắm vững cách thức xử trí của gia đình mà ba mẹ có thể chọn giữa việc chăm sóc tại nhà hoặc đưa bé đến cơ sở y tế để chữa đầy bụng cho trẻ.
Đau bụng cấp
Đau bụng cấp là tình huống đáng lo ngại nhất mà bé có thể mắc phải, với các triệu chứng như sau:
– Cơn đau dữ dội, bé thậm chí quằn quại và khóc thét, mặt tái mét, vã mồ hôi
– Bé có những biểu hiện như bụng cứng, bụng đau khi sờ đến hoặc lúc co cơ thành bụng
– Đau bụng có kèm ói mửa, chất ói có màu xanh rêu hoặc nâu, đen
– Sức khỏe toàn thân suy sụp nhanh chóng, bé có biểu hiện hoặc lừ đừ hoặc hốt hoảng, mất kiểm soát
Trẻ bị đau bụng đi ngoài do nhiễm trùng
Với những cơn đau bụng hoặc tình trạng đầy bụng mới chỉ xuất hiện vài ngày thì nguyên nhân thường gặp nhất là do hệ quả của các bệnh nhiễm trùng như viêm amidan, viêm phổi, sốt rét, viêm gan hoặc nhiễm trùng đường tiểu.
Trong trường hợp này, ba mẹ yên tâm là chỉ cần chữa trị dứt điểm bệnh nhiễm trùng thì cơn trẻ bị đau bụng đi ngoài sẽ thôi không hành hạ bé nữa.
Trẻ bị đau bụng đi ngoài do giun
Khi trẻ bị đau bụng đi ngoài dù không quá quằn quại nhưng dai dẳng và trở đi trở lại trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, ba mẹ có quyền nghĩ ngay đến tác nhân giun đũa. Những cơn đau bụng loại này thường không khu trú tại một vị trí nhất định nhưng sẽ tập trung ở khu vực quanh rốn.
Tuy không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bé nhưng ba mẹ vẫn cần đưa bé đến bệnh viện để xét nghiệm phân và tẩy giun càng sớm càng tốt.
Trẻ bị đau bụng đi ngoài do chế độ ăn uống
Đau bụng ở trẻ cũng có thể xuất phát từ việc ăn với lượng quá nhiều cùng một lúc hoặc không cân đối thành phần dưỡng chất, thừa đạm, tinh bột và thiếu chất xơ. Trường hợp này, kèm theo cơn đau bụng, bé còn có thể bị đầy hơi và táo bón.
Một số cách giúp mẹ tự điều trị ngay tại nhà cho bé là dùng khăn (hoặc gạc) thấm nước ấm, vắt khô rồi đắp lên bụng, hoặc mát-xa nhẹ nhàng vùng bụng đang đau. Ngoài ra, để xoa dịu hiện tượng táo bón, mẹ hãy pha cho bé một ly nước mận hoặc nước lê ép pha loãng, đồng thời bổ sung chất xơ trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Với bé trên 2 tuổi, mẹ cũng có thể nhờ đến sự hỗ trợ của men tiêu hóa nhưng lưu ý chọn đúng loại dành cho trẻ em và tuyệt đối không lạm dụng.
Dù bắt nguồn từ nguyên nhân nào đi chăng nữa, thì nguyên tắc chung trong việc xử trí với những cơn đau bụng ở trẻ bị đau bụng đi ngoài là ba mẹ không được tùy tiện cho bé sử dụng thuốc, nhất là thuốc giảm đau hoặc kháng sinh, nhằm tránh làm lu mờ triệu chứng của bệnh, gây khó khăn cho việc chẩn đoán sau này.
Với các trường hợp nghi ngờ là đau bụng cấp, ba mẹ cần khẩn trương đưa bé đến cơ sở y tế để được kịp thời chữa trị, bởi vì bất cứ sự chủ quan hay chậm trễ nào cũng có khả năng dẫn đến những hậu quả khôn lường.
3.Cách xử lý khi trẻ bị đau bụng đi ngoài
– Tăng cường vệ sinh cho trẻ bị đau bụng đi ngoài, rửa sạch tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh cho bé.
– Cho bé uống nhiều nước, uống nước bù chất điện giải Oresol pha theo tỷ lệ dành cho các bé.
– Nếu bé không khát nên cho bé uống từng ít một trong giai đoạn tiêu chảy.
– Không được tự ý cho bé dùng các loại thuốc chống nôn, tiêu chảy.
Cần cho trẻ bị đau bụng đi ngoài đi khám bác sĩ ngay nếu có các triệu chứng như dưới đây:
- Trẻ bị đau bụng đi ngoài,không dám cử động, không có biểu hiện của tiêu chảy
- Bụng bị cứng, hoảng loạn khóc thét…đây có thể là biểu hiện cảu đau bụng cấp cần được điều trị ngay không rất nguy hiểm
- Nếu tiêu chảy, sốt cao, bỏ ăn và nôn thì cho bé đến bệnh viện ngay. Đó là các triệu chứng của tiêu chảy cấp.
5.Điều trị cho trẻ bị đau bụng đi ngoài
Việc điều trị trẻ bị đau bụng đi ngoài sẽ được tiến hành dựa trên bệnh sử, khám lâm sàng, kết quả các xét nghiệm, và trên cá nhân mỗi trẻ. Có thể việc điều trị chỉ đơn giản là cho trẻ về nhà và hướng dẫn nghỉ ngơi, bù dịch, ăn kiêng. Tuy nhiên, việc điều trị cũng có thể bao gồm cả nhập viện và phẫu thuật.
Phòng ngừa đau bụng đi ngoài nhiều lần cho bé
Giữ vệ sinh ăn uống và cá nhân cho các bé
Nên cho các bé ăn đồ tươi đã nấu chín, tránh mua những đồ bán sẵn ở ngoài đường không hợp vệ sinh
Thức ăn thừa của bữa trước không nên để lại bữa sau cho các bé
6.Chăm sóc cho trẻ bị đau bụng đi ngoài
Trong giai đoạn trẻ bị đau bụng đi ngoài mẹ sẽ nhận thất trẻ có dấu hiệu mệt mỏi, vật vã với việc đi ngoài nhiều khiến trẻ không muốn ăn. Một số trường hợp trẻ đi ngoài nặng còn bị sốt, nôn trớ dẫn tới tình trạng uể oải, trẻ không thiết nuốt thức ăn.
Để điều trị trẻ bị đau bụng đi ngoài đồng thời cung cấp chất dinh dưỡng để trẻ phục hồi sức khỏe mẹ nên cho bé ăn các món cháo như cháo thịt, cháo cà rốt… Các món cháo vừa dễ ăn vừa bổ dưỡng có tác dụng bù nước giúp trẻ nhanh phục hồi sức khỏe sau nhiều lần đi ngoài.
Một số nguồn thực phẩm dưới đây có tác dụng hiệu quả trong việc ngăn ngừa trẻ bị đau bụng đi ngoài như bánh mỳ nướng, ngũ cốc, khoai tây, cơm, mỳ, các thực phẩm giàu protein. Đây là nguồn thực phẩm bổ sung năng lượng và giúp trẻ lấy lại sức lực sau khi bị đi đại tiện quá nhiều.
Ngoài ra, mẹ có thể cho trẻ ăn các trái cây như cà rốt (nấu chính), nước ép nhơ trắng, chuối và táo không đường. Các loại trái cây này giúp cơ thể giữ nước, cung cấp chất dinh dưỡng. Đặc biệt chuối sẽ giúp phân của trẻ đặc, sệt hơn sau mỗi lần đi ngoài.
Ngoài ra, mẹ nên lưu ý tránh cho trẻ bị đau bụng đi ngoài ăn những thực phẩm dưới đây:
– Mẹ tuyệt đối không cho trẻ uống sữa bò khi bé bị tiêu chảy. Thay vào đó hãy cho bé uống sữa đậu nành để cơ thể trẻ dễ hấp thu.
– Các sản phẩm từ sữa trừ sữa chua
– Nước trái cây anh đào, mơ, lê
– Đậu Hà lan
– Nước ép mận hay mận khô
– Nước táo ép. Táo tốt cho việc hạn chế tiêu chảy, tuy nhiên nước táo ép lại chứa một loại đường tự nhiên có tên là Sorbitol làm cho bệnh trẻ bị đau bụng đi ngoài nặng hơn
