Trẻ bị khò khè là một trong những dấu hiệu cho thấy trẻ mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn..Vậy trong trường hợp trẻ bị khò khè thì phải làm sao để tránh được tình trạng này.
Trẻ bị khò khè là một trong những dấu hiệu cho thấy trẻ mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp
1.Dấu hiệu trẻ bị khò khè
Khi ngủ, trẻ bị khò khè có thể là dấu hiệu của bệnh hô hấp. Khi áp sát tai gần miệng trẻ, nếu mẹ nghe thấy tiếng con thở bất thường, gần giống như tiếng ngáy, đó chính là định nghĩa của tiếng thở khò khè.
Ở lứa tuổi từ 2-3, bé dễ gặp hiện tượng này nhất, do phế quản lúc này còn quá nhỏ nên dễ bị co thắt, phù nề, tiết dịch và tắc nghẽn khi bị viêm nhiễm. Hầu như khoảng 30-40% trẻ bú mẹ đều có triệu chứng này, nhất là trong lúc ngủ.
Cho con nằm gối, đắp chăn quá dày, cho con nằm sấp… Đó là một số sai lầm kinh điển khiến sức khỏe của bé bị đe dọa.
2.Nguyên nhân trẻ bị khò khè
- Khoảng 30% trẻ dưới 2 tuổi ít nhất có một đợt trẻ bị khò khè , 40% ở trẻ 3 tuổi và 60% ở trẻ 6 tuổi.
- Hen suyễn là nguyên nhân hàng đầu trẻ bị khò khè khi ngủ nếu bé dưới 5 tuổi. Trẻ thường có tiền căn dị ứng như có cha mẹ hay ông bà bị suyễn, bản thân trẻ bị eczema (lác sữa), lúc nhỏ hay bị nổi mề đay từng đợt.
Ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi thường gặp viêm tiểu phế quản, dị ứng, trào ngược dạ dày thực quản.
- Ở trẻ dưới 1 tuổi khò khè kèm với thay đổi tư thế thường làm trẻ bị mềm sụn thanh quản hoặc có bất thường các mạch máu lớn, chèn ép vào vùng thanh quản gây chứng khò khè.
- Trẻ bị khò khè , ho, khó thở, nghe phổi có những tiếng bất thường ở phổi thường gặp trong bệnh cảnh viêm phổi.
- Bé ho, khàn tiếng cấp tính, khò khè, khó thở, thường xảy ra ban đêm ở trẻ bị viêm thanh phế quản cấp tính.
- Bé bị khó thở, khò khè sớm sau sinh, bú kém, nghe tim có tiếng thổi thường gặp ở trẻ có bệnh tim bẩm sinh.
- Với Bé từ 4 tháng tuổi đến 5 tuổi khò khè xảy ra đột ngột có nôn ói, sặc, tím tái trước đó phải tìm xem trẻ có bị dị vật đường thở hay không.
- Viêm amiđan cấp tính đôi khi cũng làm trẻ bị khò khè có đờm.
- Ngoài ra các bệnh xơ sợi bẩm sinh, bất thường sọ hầu bẩm sinh, khối u ở phổi cũng khiến bé bị khò khè khi ngủ.
3.Xử lý khi trẻ bị khò khè
Vệ sinh mũi cho trẻ thường xuyên giúp mũi trẻ thông thoáng, trẻ dễ thở hơn. Nhỏ khoảng 2-3 giọt nước muối sinh lý vào mũi trẻ có thể giúp cải thiện tình hình này. Tuy nhiên, mẹ cũng nên phân biệt giữa tiếng thở trẻ bị khò khè và tiếng thở do bị tắc mũi.
Trong quá trình chăm sóc bé, nếu con có biểu hiện nặng hơn, tình trạng trẻ bị khò khè không dứt, mẹ nên đưa bé đi thăm khám để được điều trị kịp thời, nhất là các trường hợp sau:
-Trẻ lần đầu tiên thở khò khè kèm khó thở, tím tái.
-Bé dưới 3 tháng tuổi bị khò khè cần được đưa đến bệnh viện ngay, bởi đây là triệu chứng nặng khi trẻ ở lứa tuổi này.
-Trẻ bị khò khè kéo dài 3-4 tuần cần được đưa đến khám và làm xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán chính xác bệnh.
-Trẻ có tiền sử bị hen suyễn, bỗng khó thở đột ngột, tiếng thở khò khè, cần được đi khám sớm.
-Trẻ bị khò khè kèm nôn ói, sốt cao.
Khi trẻ bị khò khè có đờm
Các mẹ cần phải nhận biết được dấu hiệu khò khè của bé, cũng như phải biết phân biệt được tiếng khò khè này để kịp thời điều trị cho bé. Nếu ở trẻ sơ sinh cần phân biệt tiếng khò khè với tiếng thở do tắc mũi (là triệu chứng rất thường gặp, nhưng có khả năng là triệu chứng nặng ở lứa tuổi này).
Trẻ sơ sinh thở chủ yếu bằng mũi, trong khi kích thước lỗ mũi trẻ còn nhỏ và rất dễ bị tắc khi bị cảm, bị bệnh ho (làm trẻ thở nghe khụt khịt). Khi đó, có thể làm thông thoáng mũi trẻ với 2-3 giọt nước muối sinh lý nhỏ mũi, sau đó nghe lại. Trẻ bị nghẹt mũi sẽ thở êm hơn sau khi được làm thông thoáng mũi.
Đặc biệt, cha mẹ phải theo dõi sát sao biểu hiện bệnh của bé, để nhận biết trường hợp nặng hơn, còn đưa bé đi khám để điều trị kịp thời:
- Trẻ bị khò khè lần đầu tiên; khò khè kèm khó thở, tím tái, rối loạn tri giác (vật vã – bứt rứt, hay li bì ); khò khè tái phát.
- Nếu trẻ dưới 3 tháng tuổi bị khò khè, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay vì đây là triệu chứng bệnh nặng ở lứa tuổi này.
- Khi trẻ bị khò khè kéo dài, dai dẳng (3- 4 tuần ), cần cho trẻ đến khám bệnh viện chuyên khoa vì nhiều trường hợp cần phải làm nhiều xét nghiệm chuyên sâu để xác định chẩn đoán (chụp X quang, siêu âm, đo hô hấp ký, chụp CT ngực, nội soi đường hô hấp, … ).
- Trẻ có tiền căn bị suyễn, đột ngột thở khó, khò khè nên đưa bé đi khám sớm.
- Không nên tự ý dùng thuốc, kể cả các loại thuốc kháng sinh, long đờm, kháng viêm,… vì có thể sẽ không đạt hiệu quả tốt mà có khi còn làm trẻ khò khè nhiều hơn, dẫn đến bệnh nặng hơn.
-
Cách chăm sóc trẻ bị khò khè
1. Trẻ bị khò khè vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý
Việc giữ sạch mũi cho trẻ bị khò khè là một yêu cầu rất quan trọng nếu muốn chữa trị dứt điểm tình trạng sổ mũi kéo dài vì sự tích tụ của dịch mũi (vốn chứa nhiều vi khuẩn) sẽ khiến bệnh nặng hơn và kéo theo nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Khi bé bị sổ mũi, nhất là các bé sơ sinh, bạn cần vệ sinh sạch mũi bằng cách sau:
Bước 1: Đặt bé nằm nghiêng đầu sang một bên. Đặt vòi phun chai nước muối biển vào sát vách lỗ mũi, xa vạch an toàn.
Bước 2: Ấn nhẹ dứt khoát liên tục trong 2-3 giây. Bạn nên chọn lọ nước muối biển mà khi bạn ấn liên tục vào vòi xịt thì bình xịt vẫn hoạt động.
Bước 3: Lặp lại động tác trên với đầu trẻ nghiêng về bên còn lại.
– Sau khi xịt mũi 5 phút, dùng dụng cụ hút mũi hút sạch dịch nhầy ở 2 lỗ mũi. Sau khi hút sạch dịch mũi bạn mới cho bé ăn.
– Vệ sinh mũi cho trẻ lớn hoặc người lớn cũng gồm 3 bước như trên. Nhưng trẻ lớn có thể ngồi, nghiêng đầu sang một bên để xịt. Sau đó thì xì sạch mũi.
- Giữ ấm cơ thể
Khi bé bị sổ mũi, giữ ấm cho trẻ bị khò khè là rất quan trọng. Nếu giữ được như thế trong một thời gian nhiều ngày, bạn sẽ thấy là không cần uống thuốc, bé cũng hết sổ mũi. Và khi không sổ mũi thì sẽ không có nước mũi chảy vào trong cuống họng, vốn gây ngứa và làm bé ho. Hãy cho bé uống nhiều nước để dễ dàng xì mũi hoặc hút mũi.
- Uống nhiều nước
Việc uống nhiều nước có thể giúp cuốn trôi đi một số đờm hay nước mũi còn đọng lại trong cổ họng, giúp bé ít phải đằng hắng hơn. Nên uống nước ấm có pha chút chanh là tốt nhất. Có thể pha thêm đường hay mật nếu không quen với vị chua của chanh.
- Trị bằng tỏi và gừng
Bạn có thể dùng tỏi để trị sổ mũi cho bé theo những cách sau:
– Nấu nước tỏi bằng cách đun sôi khoảng 250ml nước, cho khoảng 4 tép tỏi to đã băm nhuyễn vào cùng với 5ml nước ép hành và 1 chút xíu muối. Cho trẻ bị khò khè uống nước này ít nhất hai lần mỗi ngày để làm thông thoáng đường thở và làm sạch chất độc. Nước tỏi còn giúp làm giảm nhiệt độ cơ thể và trị sổ mũi rất hiệu quả.
– Dùng giấy bạc bọc kín khoảng 4 đến 5 tép tỏi to còn nguyên vỏ và nướng trên lửa. Chú ý đảo đều tay vì tỏi chín rất nhanh (ngửi thấy mùi tỏi thơm là được). Khi giấy bạc đã nguội, bạn gỡ tỏi ra, bóc bỏ lớp vỏ đen, cho vào chén nhỏ, thêm khoảng 20ml nước đun sôi để nguội rồi ép thật mạnh tay để tỏi nát đều (càng nát càng tốt). Gạn lấy nước tỏi ép và cho trẻ bị khò khè uống ngay từ 1 đến 2 lần mỗi ngày, tùy theo mức độ bệnh.
Hoặc lấy một mảnh nhỏ của rễ gừng, vắt và uống nước được trích xuất từ gốc. Khắc phục bằng cách này có thể làm tăng lưu thông mũi và giảm chất nhầy. Lặp lại quá trình 3-4 lần một ngày để ngăn chặn chảy nước mũi của bạn.
- Nấu cháo bổ dưỡng
Ngoài ra, nếu bé bị sổ mũi kèm ho cảm bạn hãy nấu một nồi cháo, sau đó băm thịt hoặc cá, kèm tỏi tươi băm nhuyễn thật nhiều (khoảng 1 củ cho một nồi cháo 3 tô) thả vào, đun sôi trở lại. Ăn cháo khi còn nóng. Sau đó bạn để trẻ bị khò khè ngủ một giấc, thức dậy sẽ thấy sức khoẻ chuyển biến nhanh chóng.
- Sử dụng tinh dầu tràm
Đây là phương pháp phòng bệnh và chữa trị tốt nhất khi trẻ bị khò khè , sổ mũi. Mỗi gia đình nên có một lọ tinh dầu tràm để mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, mẹ bôi tinh dầu Tràm vào gan bàn chân của bé sẽ giúp bé phòng tránh cũng như điều trị cảm cúm, tránh sổ mũi hay thở khò khè, cực kỳ hiệu quả.
Ngoài ra, khi các mẹ tắm cho trẻ cũng có thể nhỏ vài giọt tinh dầu Tràm vào chậu nước tắm để phòng tránh cảm lạnh cho trẻ; bôi lên yếm, cổ áo hoặc thoa lên lưng, ngực và cổ của bé.
– Phòng chống sổ mũi, trẻ bị khò khè một cách hữu hiệu, các bà mẹ hãy chú ý đến bé yêu của mình. Khi cho con đi ra ngoài, để phòng chống sổ mũi, khò khè, tránh gió, cảm lạnh cho bé mẹ có thể thoa ít tinh dầu Tràm lên người bé .
– Khi bé đã có các triêu chứng sổ mũi, trẻ bị khò khè … mẹ có thể bôi tinh dầu Tràm vào gan bàn chân của bé hoặc sử dụng vài giọt tinh dầu Tràm thấm vào bông cho bé hít ngửi từ 10-15 phút theo cách ngắt quãng. Đưa tinh dầu tràm vào gần mũi bé (cách mũi 2-3 cm) để hít ngửi theo nhịp thở đều và nhẹ nhàng 2-3 lần, sau đó dừng lại.
Để phòng tránh sổ mũi, trẻ bị khò khè khi tắm cho con, mẹ có thể nhỏ từ 1-2 giọt tinh dầu Tràm vào nước tắm. Cách này vừa làm ấm người bé, giúp bé tránh gió, sổ mũi, vừa làm bé được thư giãn, thoải mái, hết mệt mỏi.
5.Khi nào cần đưa trẻ bị khò khè đi bác sĩ
Nếu trẻ bị khò khè cấp tính, đột ngột bạn phải đưa trẻ đi khám ngay, không được chờ đợi.
Khò khè, thở mệt, xanh tái cũng là triệu chứng cấp cứu, trẻ cần được nhập viện.
Nếu trẻ ho khàn tiếng trong ngày nhưng đêm trở nên khò khè tăng, thở mệt cần phải được theo dõi ở bệnh viện.
Trẻ bị khò khè kèm nôn ói, sốt.
Trẻ có tiền căn bị suyễn, đột ngột thở khó, khò khè nên đưa bé đi khám sớm.
Trẻ khò khè từ lâu, ăn uống kém, chậm lên cân.
Bé khò khè lâu ngày làm sao để bác sĩ định bệnh
Khi đưa bé đi khám, bác sỹ sẽ kiểm tra chuyên môn qua việc:
Hỏi tiền sử bệnh của bé và gia đình, BS sẽ khám tỉ mỉ đứa trẻ, bao gồm dấu hiệu sinh tồn như nhiệt độ, mạch, nhịp thở, đánh giá sự phát triển thể chất và khám tim phổi, khám tai mũi họng cho trẻ.
Bác sĩ sẽ khám tỉ mỉ đứa trẻ, bao gồm dấu hiệu sinh tồn như nhiệt độ, mạch, nhịp thở, đánh giá sự phát triển thể chất và khám tim phổi, khám tai mũi họng cho trẻ.
Bác sĩ sẽ làm một số xét nghiệm tùy theo hướng chẩn đoán của từng bệnh cảnh như: đo pH dạ dày, siêu âm bụng trong trường hợp nghi trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản, chụp phổi nếu nghi ngờ viêm phổi hoặc suyễn có bội nhiễm vi trùng…
